Investiciono-razvojna banka (IRB) Republike Srpske ukupno je u istočni dio Srpske plasirala gotovo 500 miliona KM, ističe vršilac dužnosti direktora IRB-a Dražen Vrhovac.
On u intervjuu Srni precizira da se od ukupnog iznosa 417,5 miliona KM odnosi na plasman putem kredita, 68,4 miliona KM hartije od vrijednosti, a na bespovratnoj osnovi putem finansijskog mehanizma za finansiranje projekata integrisanog i održivog lokalnog razvoja 1,6 miliona KM.
– Najviše investicija plasirano je u Zvornik – 76,5 miliona KM, zatim Trebinje 54 miliona, Pale 50,5 miliona i Istočno Novo Sarajevo 50 miliona KM – naglašava direktor IRB-a.
Prema njegovim riječima, ova banka odobrila je gotovo 2.000 stambenih kredita, odnosno plasirala više od 101 milion KM, čime je omogućila građanima da riješe jedan od osnovnih životnih problema.
Vrhovac navodi da su iz istočnog dijela Republike Srpske primljena 3.353 kreditna zahtjeva, od kojih je svega 105 odbijeno, te objašnjava da je najviše sredstava – 201 milion KM – odobreno kroz kreditnu liniju za preduzetnike i preduzeća.
– Ravnomjeran regionalni razvoj predstavlja jedan od prioritetnih ciljeva u radu IRB-a. To potvrđuju i rezultati u prethodnom periodu, iz kojih se vidi da je Banka snažno prisutna i na istoku Republike Srpske – napominje Vrhovac.
On precizira da je IRB u četiri mjeseca ove godine plasirao u istočni dio Republike Srpske 5,8 miliona KM, od kojih se 5,6 miliona KM odnosi na kredite, a 200.000 KM na plasmane putem hartija od vrijednosti emitenta sa ovog područja.
Osim kreditnih plasmana i finansiranja projekata putem emisija hartija od vrijednosti kvalifikovanim aplikantima sa ovog područja, za finansiranje lokalnih razvojnih projekata dostupna su i bespovratna sredstva putem finansijskog mehanizma za finansiranje projekata integrisanog i održivog lokalnog razvoja.
Vrhovac navodi da je u toku evaluacija projektnih prijedloga koji su pristigli u šestogodišnjem ciklusu, u okviru kojeg će se korisnicima dodijeliti nešto manje od 700.000 KM.
Kada je riječ o reagovanju IRB-a na posljedice koje je izazvala epidemija virusa korona, Vrhovac navodi da je rezultate u dosadašnjem toku godine u najznačajnijem dijelu oblikovala novonastala situacija.
Međutim, i u takvim okolnostima, a s ciljem prilagođavanja finansijske podrške stanovništvu i domaćoj privredi, IRB je uveo niz olakšica.
– Neposredno pred krizu koju je izazvala epidemija, Banka je smanjila izlazne kamatne stope za sve kreditne linije privredi Republike Srpske na 0,5 odsto, s ciljem da kreditna sredstva postanu što dostupnija i jeftinija. Takođe, s ciljem povećanja kokurentnosti privrede, uvedena je i kreditna linija za novu opremu i tehnologije, a maksimalna izlazna kamatna stopa je tri odsto – napominje Vrhovac.
Nakon izbijanja pandemije osnovni cilj je bio zadržati likvidnost privrede, te je, stoga, uveden moratorijum na otplatu zajmova i kredita plasiranih preko finansijskih posrednika za sva pravna i fizička lica.
– Moratorijum u otplati ili grejs-period kod zajmova direktno odobrava IRB, a u svim drugim slučajevima korisnik koji želi iskoristiti ovu mjeru mora se obratiti finansijskom posredniku preko kojeg je plasiran kredit – pojašnjava Vrhovac.
Do sada su moratorijum i grejs-period odobreni za 157 korisnika kod pravnih lica, a kod fizičkih lica riječ je o 30 korisnika.
– Sve te mjere namijenjene boljoj likvidnosti privrede i jeftinijim kreditnim sredstvima utiču na poslovanje IRB-a. Projekcije koje su rađene pokazuju da će prilivi po osnovu odobrenja moratorijuma i grejs-perioda za ovu godinu biti umanjeni za oko 17 miliona KM, a po osnovu sniženja kamatnih stopa dodatnih 30 miliona – ističe on.
Vrhovac ukazuje da je u ovom trenutku primarni cilj IRB-a da održi likvidnost privrede i navodi da u strukturi zahtjeva koji dolaze u ovu banku dominiraju oni za moratorijum ili grejs-period korisnika kredita, što je direktna posljedica krize izazvane epidemijom.
– Nedostaju kreditni zahtjevi za podršku investicionim projektima. Planom za ovu godinu predviđen je obilazak svih gradova i većine opština u Republici Srpskoj u kojima bi u neposrednoj komunikaciji promovisali nove kamatne stope i sve proizvode IRB-a – kaže Vrhovac za Srnu.
On dodaje da je ova aktivnost pomjerena na drugi dio godine zbog novonastale situacije.
Za kraj godine, IRB je planirao da organizuje investicionu konferenciju posvećenu privredi Republike Srpske, odnosno pravcima njenog razvoja, a zaključke će ponuditi Vladi Srpske da ih ugradi u ekonomsku politiku.
– Na osnovu toga, IRB bi za narednu godinu ponudio kreditne linije za podršku preduzetnika koji bi se bavili djelatnostima definisanim na konferenciji, odnosno koje bi Vlada Srpske prihvatila i promovisala kao dio zvanične ekonomske politike Republike Srpske – navodi Vrhovac.
