Džejms Erl Džons, glumac sa jednim od najprepoznatljivijih glasova na svijetu koji je udahnuo život kultnom zlikovcu Dartu Vejderu, ali i kralju lavova Mufasi, preminuo je u 94. godini. Harizmatičan, prodornog dubokog glasa i dramatičnog stila glume, jedan je od malobrojnih glumaca koji je osvojio popularni EGOT – nagrade Emi, Gremi, Oskar i Toni.
Džejms Erl Džons je bio okružen porodicom kada je preminuo, saopštio je njegov predstavnik.
– Od nježne Mufasine mudrosti do prijetećeg glasa Darta Vejdera, Džejms Erl Džons je dao glas nekim od najvećih likova u istoriji bioskopa – izjavio je Bob Ajger, glavni izvršni direktor kompanije Volt Dizni.
Proslavljeni glumac u svojoj karijeri imao je skoro 200 filmskih i televizijskih ostvarenja, a prema mišljenju Boba Ajgera ostavio je neizbrisiv trag na generacije gledalaca.
Džons je imao izuzetnu karijeru koja je trajala oko 60 godina i odvela ga je od pozorišta u malom gradu u sjevernom Mičigenu do Holivuda.
Početak glumačke karijere 50-ih i ranih 60-ih obilježile su brojne pozorištne uloge u Mičigenu, a postao je jedan od najpoznatijih izvođača Šekspirovih djela, glumeću u predstavama poput Otela, San letnje noći, Kralj Lir…
Za ulogu u Saklerovoj predstavi The Great White Hope 1967. godine osvojio je najprestižniju pozorišnu nagradu Toni. Pojavio se i u filmskoj adaptaciji predstave 1970. za šta je bio nominovan za Oskara i Zlatni globus. Tokom čitave višedecenijske karijere, Džons nikada nije napustio pozorište, a na „daskama koje život znače“ glumio je u mnogim predstavama na Brodveju.
Debi na filmu imao je u kultnom ostvarenju Stenlija Kjubrika Doktor Strejndžlav, a zatim imao i niz drugih zapaženih uloga. Dobro poznatog prodornog dubokog glasa snimio je i veliki broj dokumentaraca i recitala, a 1977. godine osvojio je Gremi za Great American Documents.
Glas Darta Vejdera
Sredinom sedamdesetih, kreator Zvjezdanih ratova Džordž Lukas je izabrao britanskog glumca Dejvida Prausa da bude Dart Vejder, ali je želio da glas negativcu da neko drugi.
– Džordž je mislio da želi – izvinite na izrazu – tamniji glas. Imao sam sreće – rekao je Džons jednom za Američki filmski institut.
Tada niko nije zamišljao da će Ratovi zvijezda postati blokbaster, a kamoli trajna franšiza i kulturni fenomen. Džons je snimio sve svoje replike za nekoliko sati i na svoj zahtjev nije bio naveden u zaslugama prva dva filma. Rekao je da je za film plaćen samo 7.000 dolara.
Glumac i Lukas nisu se slagali oko toga kako bi trebalo da interpretira glas zlikovca Vejdera.
– Želio sam da učinim Darta Vejdera zanimljivijim, suptilnijim, ali on On (Lukas) je rekao: „Ne, ne… moraš da držiš njegov glas u veoma uskom opsegu, jer on nije čovjek“ – rekao je Džons.
Duel Darta Vejdera sa Lukom Skajvokerom, koga je igrao Mark Hamil u filmu Imperija uzvraća udarac iz osamdesetih, postao je dramatičan vrhunac Zvjezdanih ratova sa jednom od najpoznatijih rečenica u istoriji filma koju je izgovorio Džons: „Ne, ja sam tvoj otac!“.
Nastavak karijere – Mufasa i glas Si-En-Ena
Tokom 80-ih nastavio je da se pojavljuje u velikim blokbasterima, zajedno sa Arnoldom Švarcenegerom u Konanu varvarinu 1982. i Edijem Marfijem u komediji Princ osvaja Ameriku.
Džons takođe nastavlja da briljira u pozorištu. Za ulogu u predstavi Ograde Avgusta Vilsona 1987. godine osvojio je svog drugog Tonija.
Ostvario je zapažene uloge i u filmovima Polje snova, Lov na crveni oktobar, Patriotske igre, a 1994. godine je u Kralju lavova ponovo svojim dubokim prepoznatljivim glasom udahnuo život u jednog od omiljenih dječjih likova Mufasu.
Ostaće upamćen i po tome da je dao glas za poznatu Si-En-Enovu špicu: „This is CNN“ (Ovo je Si-En-En).
Glumio je i u mnogim TV projektima, zbog čega je osvojio dva Emija za uloge u trileru Heat Wave i krimi seriji Gabriel’s Fire. Počasni Oskar za sve doprinose filmskoj umjetnosti dodijeljen mu je 2011. godine, a uručio mu ga je ser Ben Kingsli.
Takođe se pojavio u tri epizode Simpsona, kao i u sitkomu Štreberi.
