Staljin – diktator koji je pobijedio Hitlera

309
Foto: Josif Visarionovič Džugašvili – Staljin

Sovjetski diktator gruzijskog porijekla Josif Visarionovič Džugašvili – Staljin (1878-1953), koji je metodama političke strahovlade i neograničenom ličnom vlašću upravljao SSSR-om 29 godina, rođen je 21. decembra 1878. godine.

Staljin i danas kod Rusa i drugih naroda nekadašnjeg Sovjetskog saveza izaziva dvojaka osjećanja – sjećanja na tiraniju, ali i na pobjedu nad nacistima u Drugom svjetskom ratu.

Kao učenik bogoslovije Staljin je pristupio socijaldemokratskim krugovima, a potom boljševicima.

Prije Oktobarske revolucije 1917. godine organizovao je akcije bojovika – terorista koji su prema nalogu vođe boljševika Lenjina izvodili razbojničke napade na banke i konvoje, pljačkajući novac.

U partijski Politbiro i Vojno-revolucionarni komitet ušao je u oktobru 1917, a od aprila 1922. do smrti u martu 1953. bio je generalni sekretar partije.

Poslije Lenjinove smrti, u januaru 1924. vješto je koristio borbe u partijskom vrhu i, – uglavnom, poslije montiranih političkih procesa – eliminisao sve koji bi mogli da mu ugroze vlast.

Vremenom je to postao razrađen sistem terora sa ogromnom mrežom zatvora i koncentracionih logora u koje su upućivani milioni ljudi.

Izgradio je kult svoje ličnosti u SSSR-u, što je postepeno zahvatilo gotovo sve komunističke partije u svijetu.

Čistke je započeo 1934. i likvidirao praktično sve stare boljševike, partijske, državne i armijske rukovodioce, mnoge rukovodioce Kominterne i čitava rukovodstva stranih komunističkih partija, uključujući jugoslovensko.

U otadžbinskom ratu protiv nacističke Njemačke i njenih saveznika od 1941. do 1945. godine bio je vrhovni komandant oružanih snaga, učestvovao je na međunarodnim konferencijama u Teheranu, Jalti i u Potsdamu i prihvatio podjelu interesnih sfera poslije Drugog svjetskog rata u Evropi i Aziji.

Stvorio je 1947. InFormacioni biro komunističkih partija INFORMBIRO, pomoću kojeg je nastojao da obezbijedi uticaj u komunističkom svijetu, poslije raspuštanja Kominterne, i 1948. pokušao da se obračuna sa jugoslovenskim rukovodstvom.

Doprinio je zaoštravanju međunarodnih odnosa u vrijeme hladnog rata i okrnjio ogroman ugled SSSR-a stečen odlučujućom ulogom u slamanju fašizma u Drugom svjetskom ratu.