Stevan Mokranjac – simbol srpske klasične muzike

0
Foto: Stevan Stojanović Mokranjac

Kompozitor Stevan Stojanović Mokranjac (1856-1914), član Srpske kraljevske akademije i horovođa Beogradskog pevačkog društva, koji je obilježio srpsku klasičnu muziku, rođen je 9. januara 1856. godine.

Mokranjac je zaslužan za uvođenje srpskog nacionalnog duha u umjetničku muziku.

Završio je gimnaziju u Beogradu, prirodno-matematički odsjek Velike škole. Kao gimnazijalac bio je član Srpskog pevačkog društva, a muzičko obrazovanje sticao je u Minhenu, Rimu i Lajpcigu.

Po povratku u Beograd, razvio je mnogostranu muzičku djelatnost. Bio je horovođa Beogradskog pevačkog društva, koje je pod njegovim vođstvom steklo međunarodni ugled.

Njegovo djelo smatra se najznačajnijom etapom u razvoju srpske nacionalne muzike u 19. vijeku.

Bio je profesor i direktor Srpske muzičke škole, danas Muzičke škole „Mokranjac“, kao i pokretač Saveza pjevačkih društava. Njegovom zaslugom osnovan je prvi gudački kvartet u Srbiji.

Godine 1906. izabran je za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije (danas Srpske akademije nauka i umetnosti).

Najpoznatija njegova djela su „Rukoveti“ – 15 spletova pjesama zasnovanih na folklornim motivima iz različitih dijelova Srbije, BiH, Sjeverne Makedonije i Bugarske, „Primorski napjevi“, duhoviti skerco „Kozar“, kao i muzika za pravoslavna bogosluženja.

Poznati su njegovi zapisi narodnih pjesama i igara sa melodijama iz Levča, kao i dvije značajne zbirke zapisa sa srpskim crkvenim napjevima Osmoglasnik i Strano pjenije.

U svom glavnom djelu „Rukoveti“, Mokranjac je stvorio specifičan oblik rapsodije, uobličavajući narodne pjesme iz naših krajeva, sa istančanim osjećajem za harmonska, melodijska i tekstualna obilježja.

Njegove duhovne kompozicije, inspirisane tradicionalnim pravoslavnim crkvenim napjevima, su remek-djela srpske crkvene muzike.

Stevan Mokranjac umro je 1914. godine.